Hãy tưởng tượng bạn có một vệ sĩ luôn ở bên bạn. Anh ấy đã làm tất cả những việc vệ sĩ thường làm như bảo vệ bạn khỏi nguy hiểm, tránh xa những kẻ tấn công và nói chung là giữ cho bạn an toàn trong mọi tình huống. Nhưng anh ấy cũng làm nhiều hơn thế: anh ấy đề xuất những hướng dẫn đạo lý cho bạn, giúp bạn trở thành một người mạnh mẽ hơn và dẫn bạn đến ơn gọi cuối cùng của bạn trong cuộc đời.
Chúng ta không cần phải tưởng tượng điều đó. Chúng ta đã có một vệ sĩ như vậy. Truyền thống Kitô giáo gọi các ngài là những thiên thần bản mệnh. Sự tồn tại của các thiên thần bản mệnh được Kinh Thánh chứng minh, và cả người Công giáo và Tin lành đều tin vào thiên thần bản mệnh.
Nhưng quá thường xuyên, chúng ta bỏ bê, không bàn đến nguồn tài nguyên tinh thần tuyệt vời này. (Trong mọi trường hợp, tôi chắc chắn có tội về điều này!) Để giành được sự trợ giúp tốt hơn của các thiên thần bản mệnh, điều ích lợi là cần phải hiểu rõ hơn những gì các thiên thần có thể làm cho chúng ta. Dưới đây là 20 điều:
- Xua đuổi ma quỷ
Đôi khi chúng ta hình dung ra việc quyết định mang tính đạo đức như một cuộc tranh luận giữa một thiên thần xấu xa thì thầm vào tai bên này và một thiên thần tốt lành nói vào tai bên kia một cách khôn ngoan. Có một sự thật về điều này: theo Thánh Tôma Aquinô, một trong những vai trò của các thiên thần bản mệnh là chống lại ma quỷ (Tổng Luận Thần Học, Phần 1, Câu trả lời 113 , Điều 2-6).
- Bảo vệ chúng ta khỏi bị tổn hại
Các thiên thần bản mệnh nói chung bảo vệ chúng ta khỏi những tổn hại về tinh thần và thể xác, theo Thánh Tôma Aquinô (Câu 113, Điều 5, Câu trả lời 3). Niềm tin này bắt nguồn từ Kinh Thánh. Chẳng hạn, Thánh vịnh 91, 10-12 tuyên bố: “Bạn sẽ không gặp điều ác hại, và tai ương không bén mảng tới nhà, bởi chưng Người truyền cho thiên sứ giữ gìn bạn trên khắp nẻo đường, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng cho bạn khỏi vấp chân vào đá.”.
- Làm cho chúng ta mạnh mẽ chống lại cám dỗ
Thiên thần bản mệnh không chỉ xua đuổi tà ác, các ngài còn củng cố chúng ta để chúng ta có thể tự làm điều đó. Như Thánh Bênađô nói trong một bài giảng: “Vì vậy, như thường lệ, khi anh em nhận ra một cơn cám dỗ nghiêm trọng nhất đè nặng lên anh em và một thử thách quá mức đang đe dọa anh em, hãy kêu cầu người bảo vệ của anh em, người lãnh đạo của anh em, người trợ giúp của anh em, trong cơn hoạn nạn của anh em; kêu lên với Ngài và nói: “Lạy Chúa, xin cứu chúng con; chúng con chết mất”.
- Làm cho chúng ta mạnh dạn
Thánh Bênađô cũng nói rằng chúng ta không sợ hãi gì khi có những thiên thần như những thiên thần bản mệnh này ở bên chúng ta. Chúng ta nên can đảm để mạnh dạn sống đức tin của mình và đương đầu với bất cứ điều gì cuộc sống có thể cản đường chúng ta. Như ngài nói: “Tại sao chúng ta lại sợ hãi dưới sự che chở của những vị bảo vệ như thế? Là người giữ gìn chúng ta trên mọi nẻo đường, các ngài không thể thua cuộc cũng không thể bị lừa dối, lại càng không lừa dối. Các ngài trung tín, thận trọng, mạnh mẽ; Tại sao chúng ta lại run sợ?”
- Can thiệp một cách kỳ diệu để cứu chúng ta khỏi rắc rối
Thiên thần bản mệnh không chỉ ‘bảo vệ’, các ngài còn có thể cứu chúng ta khi chúng ta gặp rắc rối. Điều này được minh họa bằng câu chuyện của thánh Phêrô trong Công vụ 12, khi một thiên thần giúp phá tung cửa cứu vị tông đồ ra khỏi nhà tù. Câu chuyện cho thấy rằng chính thiên thần riêng của Phêrô đã can thiệp (xem câu 15). Tất nhiên, chúng ta không thể cứ cậy dựa vào những phép lạ như vậy. Nhưng đó là một sự an ủi được ban thêm để biết rằng những phép lạ là điều có thể.
- Bảo vệ chúng ta từ khi mới sinh
Các Giáo phụ đã từng tranh luận về việc các thiên thần bản mệnh được chỉ định khi mới sinh hay khi rửa tội. Thánh Giêrôm lập luận dứt khoát là khi mới sinh. Cơ sở của ngài là Tin Mừng theo thánh Mátthêu 18,10, đây là đoạn Kinh Thánh quan trọng nhất hỗ trợ sự tồn tại của các thiên thần bản mệnh. Trong câu Kinh Thánh, Chúa Giêsu nói: “Các ngươi hãy coi chừng, chớ khinh thường một người nào trong các kẻ nhỏ mọn này: vì Ta bảo các ngươi, thiên thần của chúng trên trời hằng chiêm ngắm nhan Cha Ta, Ðấng ngự trên trời”. Lý do mà chúng ta có được các thiên thần bản mệnh khi mới sinh là vì sự trợ giúp của các ngài gắn liền với bản chất của chúng ta là những thụ tạo có lý trí, hơn là thuộc về trật tự ân sủng, theo thánh Tôma Aquinô (Câu 113, Điều 5, Câu trả lời).
- Bảo vệ tất cả chúng ta, kể cả những người không tin
Kết luận này theo sau kết luận trên. Thánh Tôma Aquinô cũng nói rõ điều này khi giải thích rằng Thiên Chúa không bao giờ rời xa bất kỳ ai trong chúng ta, kể cả những người tội lỗi. Như nhà thần học tín lý vĩ đại Ludwig Ott đã giải thích: “Tuy nhiên, theo giáo huấn chung của các nhà thần học, không chỉ mỗi người được rửa tội, mà mọi con người, kể cả những người không tin, đều có thiên thần bản mệnh đặc biệt của mình từ khi mới sinh”. Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI cũng dạy rằng các thiên thần bản mệnh là các “thừa tác viên chăm sóc phần linh thiêng cho mỗi con người”.
- Nhắc nhở chúng ta về phẩm giá của con người
Điều này theo sau tất cả những gì đã được nói trước đó. Điều này đặc biệt rõ ràng trong Mátthêu 18,10 khi Chúa Giê-su chỉ bảo chúng ta đừng ‘khinh bỉ’ ‘những người bé nhỏ’ vì họ có những thiên thần trông chừng họ. Như Thánh Giêrôm nói: “Giá trị của linh hồn quá lớn lao đến độ từ khi mới sinh mỗi người đã có một thiên thần chỉ định cho người ấy để bảo vệ người ấy.” Piper nhấn mạnh làm thế nào sự hiện diện của các thiên thần bản mệnh đưa chúng ta đến một sự tôn trọng lớn hơn đối với những đồng đạo Kitô hữu của chúng ta: “Vì vậy, đừng khinh thường người môn đệ đơn sơ, không gây ấn tượng này của Chúa Giêsu! Hãy để sự bao bọc chở che của thiên thần người ấy nhắc nhở bạn rằng người ấy là con của ai”.
- Nhắc nhở chúng ta về sự chăm sóc của Chúa dành cho tất cả
Thánh Tôma Aquinô giải thích cách các thiên thần hoạt động theo kế hoạch quan phòng của Thiên Chúa cho tất cả mọi người (Câu 113, Điều 6, Trả lời). Theo đó, các thiên thần phục vụ con người như một lời nhắc nhở về sự chăm sóc của Thiên Chúa dành cho chúng ta.
- Đem nhu cầu của chúng ta đến với Chúa
Akin nói rằng các thiên thần bản mệnh đóng vai trò là những người cầu thay nguyện giúp, những người đưa yêu cầu của chúng ta trực tiếp đến Thiên Chúa dựa trên những lời của Chúa Giêsu trong Tin Mừng thánh Mátthêu 18,10 về các thiên thần đang chiêm ngắm Thiên Chúa.
- Đưa chúng ta đến gần Thiên Chúa hơn
Từ những điều trên, các thiên thần bản mệnh cũng hỗ trợ đưa chúng ta đến gần Thiên Chúa hơn. Ngay cả khi Thiên Chúa có vẻ xa vời, chỉ cần nhớ rằng thiên thần bản mệnh được giao cho cá nhân bạn đồng thời trực tiếp nhìn thấy Thiên Chúa, như cuốn Bách Khoa Toàn Thư Công Giáo lưu ý.
- Thúc đẩy chúng ta đến những điều tốt đẹp
Thiên thần bản mệnh cũng thúc đẩy chúng ta đến những điều tốt đẹp. Như thánh Tôma Aquinô viết: “Hơn nữa, điều hiển nhiên là khi liên quan đến những điều cần phải làm thì kiến thức và tình cảm của con người có thể thay đổi và không thể làm điều tốt lành trên nhiều phương diện; và do đó, điều cần thiết là các thiên thần nên được trao quyền giám hộ con người, để điều chỉnh họ và thúc đẩy họ đến điều tốt đẹp”. Điều này bao gồm việc thúc đẩy chúng ta thực hiện các công việc tốt lành, theo thánh Tôma Aquinô. (X. Câu 113, Điều 1, Trả lời và Điều 4, Phản đối 3.)
- Củng cố mệnh lệnh của Chúa
Theo thánh Tôma Aquinô, một trong những vai trò của các thiên thần bản mệnh của chúng ta là giúp chúng ta sử dụng lý trí của mình để theo đuổi đức hạnh. Cụ thể, thánh Tôma nói rằng các thiên thần giúp chúng ta phát triển sự cần trọng bằng cách phục vụ như là “người hướng dẫn phổ quát” của Thiên Chúa, truyền lại giới luật của Thiên Chúa (Câu 113, Điều 1, Trả lời 2).
- Chiếu sáng sự thật
Các thiên thần “đề xuất sự thật dễ hiểu cho con người” thông qua những điều hợp lý, theo thánh Tôma Aquinô (Câu 111, Điều 1, Trả lời). Mặc dù ngài không nói chi tiết về điểm này, nhưng đây là một giáo lý cơ bản của Giáo Hội rằng thế giới vật chất chỉ ra thực tại tinh thần vô hình. Như thánh Phaolô đã nói trong thư Rôma 1,20: “Quả vậy, những gì người ta không thể nhìn thấy được nơi Thiên Chúa, tức là quyền năng vĩnh cửu và thần tính của Người, thì từ khi Thiên Chúa tạo thành vũ trụ, trí khôn con người có thể nhìn thấy được qua những công trình của Người”.
- Tăng cường tâm trí của chúng ta
Thánh Tôma Aquinô nói, cách thứ hai mà các thiên thần soi sáng chúng ta là bằng cách củng cố trí tuệ của chúng ta. Như ngài đã nói: “Trí tuệ con người là thứ thấp kém, được hành động của trí tuệ thiên thần củng cố” (Câu 111, Điều 1).
- Giao tiếp thông qua trí tưởng tượng của chúng ta
Ngoài việc hoạt động thông qua các giác quan và trực giác của chúng ta, các thiên thần bản mệnh của chúng ta cũng ảnh hưởng đến chúng ta thông qua trí tưởng tượng của chúng ta, theo thánh Tôma Aquinô, khi ngài đưa ra ví dụ về những giấc mơ của Giuse (Câu 111, Điều 3, Ngược lại và Trả lời). Nhưng có thể không phải là một điều gì đó rõ ràng như một giấc mơ; nó cũng có thể thông qua các phương tiện tinh tế hơn như ‘ảo giác’, có thể được định nghĩa như là một hình ảnh tác động tới các giác quan hoặc trí tưởng tượng (Câu 111: Điều 1, Trả lời; định nghĩa được chuyển thể từ Từ điển Triết học Kinh viện của Bernard Wueller, SJ ).
- Ảnh hưởng đến ý chí của chúng ta
Các thiên thần không thể trực tiếp thúc đẩy ý chí, nhưng, theo thánh Tôma Aquinô, các ngài có thể gián tiếp ảnh hưởng đến ý chí đó thông qua các giác quan và trí tuệ của chúng ta, như đã nêu ở trên (Câu 111, Điều 2, Trả lời). Điều này có nghĩa là các thiên thần bản mệnh của chúng ta ảnh hưởng đến mọi phần trong hiện hữu của chúng ta vì lợi ích tốt đẹp hơn – giác quan, trí tuệ và ý chí của chúng ta.
- Trợ giúp trong sự cứu rỗi của chúng ta
Mục tiêu cuối cùng của tất cả những gì các thiên thần bản mệnh làm là để hỗ trợ sự cứu rỗi của chúng ta, theo thánh Tôma Aquinô. “Các thiên thần được gửi đến để chăm sóc, và hữu hiệu thực sự, đối với những người sẽ được thừa hưởng ơn cứu độ, nếu chúng ta xét đến hiệu quả cuối cùng của trách nhiệm bản mệnh của các thiên thần, đó là việc nhận ra sự thừa hưởng đó, thánh Tôma Aquinô viết (Câu 113, Điều 5, Trả lời 1). Ở đây, ngài đang rút ra từ thư Hípri 1,14, trong đó có nói: “Nào tất cả các vị đó không phải là những bậc thiêng liêng chuyên lo phụng thờ Chúa, được sai đi phục vụ để mưu ích cho những kẻ sẽ được thừa hưởng ơn cứu độ sao?”
- Nhắc nhở chúng ta về mục đích tối hậu của chúng ta
Lấy cảm hứng từ những lời nói của Chúa Giêsu trong Mátthêu 18,10, Thánh Augustinô gợi ý rằng các thiên thần bản mệnh nhắc nhở chúng ta rằng mục đích tối hậu của chúng ta là được hưởng kiến Thiên Chúa trong hạnh phúc chân thật: “Thế thì như các ngài đã thấy, chúng ta cũng sẽ thấy như vậy; nhưng chúng ta chưa thấy như vậy. Do đó vị tông đồ sử dụng những từ được viện dẫn cách đây ít lâu, Bây giờ chúng ta thấy qua một tấm kính, tối tăm; nhưng rồi ra chúng ta sẽ thấy mặt đối mặt. Sự hưởng kiến này được dành riêng như phần thưởng cho đức tin của chúng ta; và về điều đó, thánh tông đồ Gioan cũng nói, khi Ngài xuất hiện, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì Ngài như thế nào chúng ta sẽ thấy Ngài như vậy. (1 Gioan 2,3). Ở đây mặt của Thiên Chúa nghĩa là chúng ta hiểu ra sự tỏ hiện của Ngài, chứ không phải là một phần của cơ thể, tương tự như mặt trong cơ thể của chúng ta như chúng ta vẫn thường gọi (Thành đô Thiên Chúa, Quyển 22, Chương 29).
- Không bao giờ bỏ quên chúng ta
Thiên thần bản mệnh đảm nhận nhiệm vụ của các ngài khi chúng ta mới sinh ra và duy trì nhiệm vụ đó cho đến khi chúng ta chết. Đối với thánh Tôma Aquinô, đây chỉ là một phần mở rộng của chân lý lớn hơn, đó là chúng ta không bao giờ hoàn toàn mất đi sự chăm sóc của Thiên Chúa, ngay cả khi chúng ta phạm tội và nghi ngờ: “Rõ ràng là bây giờ không phải con người, cũng không phải bất cứ điều gì, hoàn toàn thoát khỏi sự quan phòng của Thiên Chúa: bởi vì chừng nào một điều gì đó vẫn còn hiện hữu thì chừng đó nó vẫn ở trong sự quan phòng trải dài trên tất cả mọi thứ. Thiên Chúa thực sự bị cho là bỏ rơi con người, theo sự sắp xếp quan phòng của Ngài, nhưng chỉ tới một chừng mức mà Ngài cho phép con người chịu một hình phạt hoặc lỗi lầm nào đó. Theo cách tương tự, phải nói rằng thiên thần bản mệnh không bao giờ bỏ rơi hoàn toàn một con người…” (Câu 113, Điều 6, Trả lời).
[1] Thiên Chúa sai các thiên thần bản mệnh tới để nâng đỡ, gìn giữ từng người. Các ngài giúp con người tránh xa các dịp tội, thêm sức mạnh cho con người để con người thoát những cơn cám dỗ nguy hiểm, nâng đỡ và khuyến khích con người khi con người gặp những sự thất vọng ở trần gian, an ủi con người trong những cơn sầu muộn. Các thiên thần bản mệnh cũng giúp con người hồi tâm thống hối khi con người yếu đuối, sa ngã, cầu bầu cùng Chúa cho con người. Các thiên thần bản mệnh cũng soi sáng, thêm sức mạnh cho con người khi con người đang hấp hối, nguy tử v.v.. Các thiên thần bản mệnh có sứ mạng lớn lao là luôn hiện diện bên cạnh con người để giữ gìn, an ủi và che chở con người. Nên, Thánh vịnh 137,1 đã viết: “Lạy Chúa giữa chư vị thiên thần, con đàn ca kính Chúa” hoặc trong lời nguyện nhập lễ ngày 2/10, Giáo Hội đã cất tiếng nguyện xin: “Chúa sai các Thiên Thần đến gìn giữ chúng con. Xin ban cho chúng con đời này được các ngài luôn bênh vực che chở, và đời sau được cùng các ngài hưởng phúc vinh quang”.
Con thân Đức Thánh Thiên Thần, tính thiêng liêng sáng láng, con cám ơn Đức Thánh Thiên Thần giữ con từ thuở mới sinh đến nay cho khỏi tay quỷ. Đức Thánh Thiên Thần là thầy con, mở lòng cho con biết được đạo thánh Chúa Trời đất. Vì vậy con cầu cùng Đức Thánh Thiên Thần giữ con ban ngày, xem con ban đêm, cho đến trọn đời, kẻo ma quỉ dữ cám dỗ được con. Con lạy Đức Thánh Thiên Thần khấn nguyện cho con thông minh sáng láng, giữ mười sự răn, chừa mọi sự dữ, đến khi con lâm chung, xin cùng Đức Chúa Trời cho linh hồn con được lên ở cùng Đức Chúa Trời và Thánh Thiên Thần hằng sống vui vẻ đời đời chẳng cùng. Amen.
Xin cho mọi người chúng ta luôn biết kính trọng, yêu mến và cậy trông vào sự che chở của các thiên thần bản mệnh, và luôn sẵn sàng tuân theo lời chỉ dậy của các thiên thần bản mệnh qua tiếng nói lương tâm.
[1] Người dịch thêm vào.
Tác giả: Stephen Beale
Phêrô Phạm Văn Trung dịch.
