Ronald Rolheiser
Văn học thiêng liêng luôn nhấn mạnh đến cuộc chiến căn bản nguyên sơ giữa thiện và ác, và nhìn chung đây được xem là chiến tranh, trận chiến thiêng liêng. Do đó, là Kitô hữu, chúng ta được cảnh báo phải cảnh giác với các thế lực của Satan và các thế lực sự dữ khác. Chúng ta phải chiến đấu với những thế lực này không chỉ bằng lời cầu nguyện, sự thận trọng đạo đức riêng, nhưng còn bằng tất cả các phương tiện khác, từ nước thánh, trừ tà, cho đến việc theo giáo lý mà tránh xa tất cả những gì liên quan đến huyền bí, dị thường, giả kim, chiêm tinh, duy linh, khiêu dâm, quỷ thuật, tà thuật, và cầu cơ. Với Kitô hữu, những thứ này được xem là những cánh cửa mở ngỏ nguy hiểm, nơi các ác thần có thể đi vào đời sống và gây hại cho chúng ta.
Và Kinh Thánh dường như cũng cảnh báo chúng ta đề phòng những thứ này. Kinh Thánh dạy chúng ta rằng thế giới của chúng ta sẽ đến sự viên mãn và thành toàn, khi Chúa Kitô chiến thắng tất cả mọi thế lực đối nghịch với Thiên Chúa. Và để điều này hoàn thiện, Chúa Kitô trước hết phải đánh bại và tiêu diệt sự chết, bóng tối, sự dữ, các thế lực địa ngục, uy quyền của Satan, và đủ loại “ngai vị, thống trị, vương quyền, và thế lực.”
Vậy, cụ thể, thì những thế lực này là gì và đến cuối cùng Chúa Kitô chiến thắng chúng thế nào? Làm sao chúng ta nhận thức được trận chiến đang diễn ra?
Chúng ta thấy được rõ ràng hơn về cách sự chết bị đánh bại: Chúng ta tin rằng, sự phục sinh của Chúa Giêsu và của chúng ta, chính là sự chiến thắng của trận chiến này. Còn về Satan và địa ngục, mỗi người chúng ta có một khái niệm riêng, nhưng khái niệm chung của các Kitô hữu chúng ta là có một niềm tin, tin rằng những sự này sẽ không bị chế ngự hoàn toàn, nhưng vẫn tiếp tục tồn tại, song song và đối nghịch với Thiên Chúa và thiên đàng, đến tận muôn đời. Dù không phải cho toàn thể mọi người, nhưng đây là niềm tin chung của các Kitô hữu. Luôn có các thần học gia và nhà thần nghiệm tin rằng chiến thắng hoàn toàn của Chúa Kitô sẽ đến khi chính Satan hoán cải và trở về thiên đàng cùng với tất cả mọi người đang ở trong địa ngục. Họ tin rằng, tình yêu Thiên Chúa, quá mạnh mẽ, đến nỗi sau cùng, không một ai, kể cả Satan, còn chống lại Ngài. Đến cuối cùng, tình yêu sẽ chiếm lấy mọi người, và Chúa Kitô sẽ chiến thắng hoàn toàn khi địa ngục trở nên trống rỗng.
Nhưng vẫn còn những thứ mà kinh thánh gọi là “ngai vị, thống trị, vương quyền, và thế lực.” Liệu đây có phải đơn thuần là cách ám chỉ Satan và các thế lực của nó? Hay những điều này nói đến những thế lực thần linh khác mà nhiều người tin là đang ẩn trong những sự huyền bí, dị thường, giả kim, chiêm tinh, duy linh, khiêu dâm, quỷ thuật, tà thuật, và cầu cơ Làm sao chúng ta khái niệm hóa được những thế lực ác thần này?
Khi chúng ta không bác bỏ chúng như những điều thuần túy hoang đường, thì mỗi người chúng ta khái niệm hóa chúng theo vài cách khác nhau, thường là bằng những hình ảnh trong sách Khải huyền và các tác phẩm hội họa Kitô giáo suốt nhiều thế kỷ trước. Và chúng ta họa hình một kiểu chiến sự thiêng liêng đang xảy ra bên dưới tất cả mọi sự, một trận đấu thần linh giữa sự thiện và sự ác, một chiến trận đến cuối cùng, Chúa Kitô sẽ chiến thắng khi đánh bại và tiêu diệt tất cả mọi thế lực ác thần, cũng gần giống với trận chiến nguyên thủy mà Tổng lãnh thiên thần Michael lúc ban đầu đánh bại Satan và ném nó khỏi thiên đàng.
Nhưng đó chỉ là những hình ảnh khuôn mẫu, không phải là thực họa nhưng là để chỉ cho chúng ta hướng đến một điều thâm sâu hơn. Vậy, những «ngai vị, thống trị, vương quyền, và thế lực» đối nghịch với Chúa Kitô, thực sự là gì, và chúng phải bị đánh bại thế nào? Làm sao chúng ta khái niệm hóa chiến sự thiêng liêng đang diễn ra bên dưới tất cả mọi sự này?
Chiến sự thiêng liêng này được mô tả trong Kinh Thánh và trong tất cả linh đạo đích thực, ít nói đến huyền bí và trừ tà, nhưng là nói về các ác tâm như ái kỷ, tham lam, giận dữ, cay đắng, thù ghét, dục vọng, tổn thương, ác cảm và kiêu ngạo. Đây là những “ngai vị, thống trị, vương quyền, và thế lực” thực sự, đối nghịch với Chúa Kitô. Và chiến đấu chống lại chúng là trận chiến thực sự giữa sự thiện và sự ác.
Chiến sự thiêng liêng đích thực phải là thế này: Trong thế giới chúng ta, và trong mỗi chúng ta, có một trận chiến dữ dội dấy lên, chiến tranh giữa sự thiện và sự ác, và đối thủ là đây: Thù ghét đấu với yêu thương, giận dữ đấu với nhẫn nại, tham lam đấu với quãng đại, cay đắng đấu với khoan dung, ghen tương đấu với ngưỡng mộ, chọn lựa ở lại trong vết thương của mình đấu với sự chữa lành, giữ những ác cảm của mình đấu với lòng tha thứ, cái tôi và ái kỷ đấu với lòng cảm thông và tính cộng đoàn, cuối cùng là sự tự ghét mình trong cay đắng đấu với việc đón nhận tình yêu và vòng tay vô điều kiện của Thiên Chúa. Chứng hoang tưởng đang dấy chiến tranh với tâm thức biết thay đổi. Đây là chiến tranh thực sự đang diễn ra, trên thế giới và trong mỗi một chúng ta.
Thù ghét, giận dữ, hoang tưởng, tham lam, cay đắng, dục vọng, ghen tương, bất dung, và tự căm thù bản thân chính là những “ngai vị, thống trị, vương quyền, và thế lực” mà Kinh Thánh đã cảnh báo cho chúng ta. Bởi thế, chiến thắng cuối cùng của Chúa Kitô sẽ đến khi những thế lực này quy phục hết, khi chúng ta cuối cùng tìm được bình an trong sự thiện, với tình yêu, tin tưởng, với bản thân, với tha nhân, với chuyện đời của mình, cùng những sai lầm, những người đã làm chúng ta tổn thương, những người chúng ta đã xúc phạm, với những thiếu sót của mình, và cả sự bất nhẫn của chúng ta với Thiên Chúa.
Trong lúc đó, chiến sự thiêng liêng, đã từ nguyên thủy đang dấy lên khắp cùng mọi nơi.
J.B. Thái Hòa dịch
